Çalıșma hayatında zaman zaman tereddüte düșülen konulardan biri de genel tatilin son gününün Cuma gününe denk gelmesi durumunda Cumartesi gününün tatil sayılıp sayılmayacağı hususudur.
Bilindiği gibi Cumartesi günü normal çalıșma günüdür. Ancak kamu kurumları, haftalık çalıșma süresi olan 45 saatlik çalıșmayı hafta içi 5 günde tamamladıkları ve hafta sonu da genel olarak kamu kurumlar kapalı olduğu için Cumartesi günü akdi tatil olarak değerlendirilmektedir.
Bu neden sözkonusu tartıșma, daha çok özel sektör ve yer yer belediye șirketleri açısından gündeme gelebilmektedir.
Kamu kurumlarında ise genel tatilde çalıșan ișçiler açısından; Cuma gününün genel tatilin son gününe denk gelmesi durumunda Cumartesi gününün de genel tatil sayılabileceği ve durumda sözkonusu Cumartesi gününde çalıșanlara da genel tatil ücreti ödenmesi gerektiği șeklinde hatalı yorumlar ortaya çıkabilmektedir.
Konuyu açıklığa kavușturmadan önce tartıșmadan nereden çıktığına bakmak gerekmektedir.
2429 Sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’un 2 maddesinin D bendine șu hüküm yer almaktadır:
“Bu kanunda belirtilen Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri Cuma akșamı sona erdiğinde müteakip Cumartesi gününün tamamı tatil yapılır.”
Tartıșmalara yol açan Kanun maddesi bu șekildedir.
Ancak Yargıtay verdiği çeșitli kararlarda; 2429 Sayılı Kanun’da yer alan bu maddenin, kanunun yayınlandığı tarihte Cumartesi günleri saat 13’e kadar çalıșma yapılmasıyla ilgili olduğunu, ilgili Kanun maddesiyle bu sürenin de (yarım günlük çalıșmanın) tatil gününün kapsamı içine alındığı belirtilmektedir.
Yargıtay bu nedenle, “Bu kanunda belirtilen Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri Cuma akşamı sona erdiğinde müteakip Cumartesi gününün tamamı tatil yapılır.” hükmünün, 1475 sayılı İş Kanununda yer alan Cumartesi’nin yarım gün çalışma günü olması uygulamasına dayandığını, bu Kanun maddesinin 22/5/2003 tarih ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun yürürlükte olduğu ve Cumartesi’nin tam gün çalışma günü haline getirildiği dönemde uygulanamayacağına hükmetmiştir.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2003/15690 E., 2003/16489 sayılı Kararındaki hüküm şu şekildedir:
“Davacı genel tatil günü olan Cuma gününden sonraki Cumartesi gününün de genel tatil günü olarak değerlendirilmesini talep etmektedir. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’un 2/D maddesinde; “Bu kanunda belirtilen Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri Cuma akşamı sona erdiğinde müteakip Cumartesi gününün tamamı tatil yapılır…” hükmü yer almaktadır. Kanunun bu maddesinin düzenleniş amacı, kanunun yayınlandığı tarihte Cumartesi günleri saat 13’e kadar çalışma yapılmasıdır. Yasa belirtilen maddesiyle bu süreyi de tatil gününün kapsamı içine almış olup, Cumartesi gününün genel tatil günü olarak kabulü mümkün değildir. Bugünün de normal Cumartesi günü olarak değerlendirilmesi gerekir. Ayrıca yukarıda belirtilen yasa da genel tatil günlerinin kaç gün olduğu da belirtilmiştir. İlgili toplu iş sözleşmesinde Cumartesi günleri çalışma yapılması halinde ödenecek ücrette açıkça belirtilmiştir. Yine 1475 sayılı İş Kanununun 38. maddesinde de Cumartesi günü ücreti düzenlendiği gibi yasanın 42. maddesinde de genel tatil günü ücretinin hangi günler için ödeneceği belirtilmektedir. Bütün bu yasal düzenlemeler karşısında son günü Cumaya gelen tatil gününü takip eden Cumartesi gününün de genel tatil günü olarak kabul edilmesi mümkün olamayacağından, usul ve yasaya aykırı olarak verilmiş olan mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.”
2429 Sayılı Kanundaki maddenin düzenlenme amacı; kanunun yayınlandığı tarihte Cumartesi günleri saat 13’e kadar çalışma yapılmasıdır.
22/5/2003 tarihli ve 4587 sayılı İş Kanunu ile Cumartesi normal çalışma günü kabul edildiği için bu tarihten sonrasında, son günü Cumaya denk gelen genel tatil gününü takip eden Cumartesi gününün de genel tatil günü olarak kabul edilmesi mümkün olamayacaktır.
İşte O Yargıtay kararı:
Bilindiği gibi Cumartesi günü normal çalıșma günüdür. Ancak kamu kurumları, haftalık çalıșma süresi olan 45 saatlik çalıșmayı hafta içi 5 günde tamamladıkları ve hafta sonu da genel olarak kamu kurumlar kapalı olduğu için Cumartesi günü akdi tatil olarak değerlendirilmektedir.
Bu neden sözkonusu tartıșma, daha çok özel sektör ve yer yer belediye șirketleri açısından gündeme gelebilmektedir.
Kamu kurumlarında ise genel tatilde çalıșan ișçiler açısından; Cuma gününün genel tatilin son gününe denk gelmesi durumunda Cumartesi gününün de genel tatil sayılabileceği ve durumda sözkonusu Cumartesi gününde çalıșanlara da genel tatil ücreti ödenmesi gerektiği șeklinde hatalı yorumlar ortaya çıkabilmektedir.
Konuyu açıklığa kavușturmadan önce tartıșmadan nereden çıktığına bakmak gerekmektedir.
2429 Sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’un 2 maddesinin D bendine șu hüküm yer almaktadır:
“Bu kanunda belirtilen Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri Cuma akșamı sona erdiğinde müteakip Cumartesi gününün tamamı tatil yapılır.”
Tartıșmalara yol açan Kanun maddesi bu șekildedir.
Ancak Yargıtay verdiği çeșitli kararlarda; 2429 Sayılı Kanun’da yer alan bu maddenin, kanunun yayınlandığı tarihte Cumartesi günleri saat 13’e kadar çalıșma yapılmasıyla ilgili olduğunu, ilgili Kanun maddesiyle bu sürenin de (yarım günlük çalıșmanın) tatil gününün kapsamı içine alındığı belirtilmektedir.
Yargıtay bu nedenle, “Bu kanunda belirtilen Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri Cuma akşamı sona erdiğinde müteakip Cumartesi gününün tamamı tatil yapılır.” hükmünün, 1475 sayılı İş Kanununda yer alan Cumartesi’nin yarım gün çalışma günü olması uygulamasına dayandığını, bu Kanun maddesinin 22/5/2003 tarih ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun yürürlükte olduğu ve Cumartesi’nin tam gün çalışma günü haline getirildiği dönemde uygulanamayacağına hükmetmiştir.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2003/15690 E., 2003/16489 sayılı Kararındaki hüküm şu şekildedir:
“Davacı genel tatil günü olan Cuma gününden sonraki Cumartesi gününün de genel tatil günü olarak değerlendirilmesini talep etmektedir. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’un 2/D maddesinde; “Bu kanunda belirtilen Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri Cuma akşamı sona erdiğinde müteakip Cumartesi gününün tamamı tatil yapılır…” hükmü yer almaktadır. Kanunun bu maddesinin düzenleniş amacı, kanunun yayınlandığı tarihte Cumartesi günleri saat 13’e kadar çalışma yapılmasıdır. Yasa belirtilen maddesiyle bu süreyi de tatil gününün kapsamı içine almış olup, Cumartesi gününün genel tatil günü olarak kabulü mümkün değildir. Bugünün de normal Cumartesi günü olarak değerlendirilmesi gerekir. Ayrıca yukarıda belirtilen yasa da genel tatil günlerinin kaç gün olduğu da belirtilmiştir. İlgili toplu iş sözleşmesinde Cumartesi günleri çalışma yapılması halinde ödenecek ücrette açıkça belirtilmiştir. Yine 1475 sayılı İş Kanununun 38. maddesinde de Cumartesi günü ücreti düzenlendiği gibi yasanın 42. maddesinde de genel tatil günü ücretinin hangi günler için ödeneceği belirtilmektedir. Bütün bu yasal düzenlemeler karşısında son günü Cumaya gelen tatil gününü takip eden Cumartesi gününün de genel tatil günü olarak kabul edilmesi mümkün olamayacağından, usul ve yasaya aykırı olarak verilmiş olan mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.”
Yargıtay içtihatları gereği genel tatilin son gününün Cuma gününe denk gelmesi durumunda Cumartesi gününün de genel tatil sayılması mümkün değildir.SONUÇ
2429 Sayılı Kanundaki maddenin düzenlenme amacı; kanunun yayınlandığı tarihte Cumartesi günleri saat 13’e kadar çalışma yapılmasıdır.
22/5/2003 tarihli ve 4587 sayılı İş Kanunu ile Cumartesi normal çalışma günü kabul edildiği için bu tarihten sonrasında, son günü Cumaya denk gelen genel tatil gününü takip eden Cumartesi gününün de genel tatil günü olarak kabul edilmesi mümkün olamayacaktır.
İşte O Yargıtay kararı:
9. Hukuk Dairesi 2003/15690 E., 2003/16489 K.SGK Dünyası
- TATİL GÜNÜ ÜCRETİ
- 1475 S. İŞ KANUNU ( 14. maddesi yürülükte ) [ Madde 38 ]
- 1475 S. İŞ KANUNU ( 14. maddesi yürülükte ) [ Madde 42 ]
“İçtihat Metni”
Davacı, tatil günü çalışmasının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı dava dilekçesinde Genel Tatil gününün son gününün Cuma gününe rastladığını, ertesi gün olan Cumartesi gününde de çalıştırılması nedeniyle kendisine Toplu İş Sözleşmesinin 36/11. maddesine göre tatil günü ücreti ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Genel Tatil gününü takibeden Cumartesi gününün de Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkındaki Kanun uyarınca genel tatil günü olarak kabul edilmesi gerektiği görüşüyle davacı isteklerini kabul etmiş olup, karar davalı tarafça temyiz edilmiştir.
Davacının dayanak yaptığı 1.3.2001 -28.2.2003 dönemini kapsayan Toplu İş Sözleşmesinin 36. maddesinin “Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri Ücretleri” başlıklı II. bendinde; “…ulusal bayram ve genel tatil günleri ilgili kanunlarda belli edilen günler olup, bu güne ait ücretleri çalıştırılmadıkları takdirde bir iş karşılığı olmaksızın tam yevmiye, tatil yapmayarak çalıştırıldıkları takdirde ise bir misli fazlası ödenir. Ayrıca, bu iki misli ücretin % 50’si tutarı tazminat olarak ödenir…” hükmü yer almaktadır.
Yine aynı sözleşmenin 36. maddesinde “…haftalık iş süresi 5 gün ve 45 saat olarak uygulanan İşçilerden haftalık iş süresine uygun olarak çalışmış olup, Cumartesi günü dinlenmesi gereken işçilerin bu gün çalıştırılmaları halinde çalıştıkları süreye ait ücretleri % 75 zamlı ödenir…” denilmektedir.
Davacı genel tatil günü olan Cuma gününden sonraki Cumartesi gününün de genel tatil günü olarak değerlendirilmesini talep etmektedir. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’un 2/D maddesinde; “Bu kanunda belirtilen Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri Cuma akşamı sona erdiğinde müteakip Cumartesi gününün tamamı tatil yapılır…” hükmü yer almaktadır. Kanunun bu maddesinin düzenleniş amacı, kanunun yayınlandığı tarihte Cumartesi günleri saat 13’e kadar çalışma yapılmasıdır. Yasa belirtilen maddesiyle bu süreyi de tatil gününün kapsamı içine almış olup, Cumartesi gününün genel tatil günü olarak kabulü mümkün değildir. Bugünün de normal Cumartesi günü olarak değerlendirilmesi gerekir. Ayrıca yukarıda belirtilen yasa da genel tatil günlerinin kaç gün olduğu da belirtilmiştir. İlgili toplu iş sözleşmesinde Cumartesi günleri çalışma yapılması halinde ödenecek ücrette açıkça belirtilmiştir. Yine 1475 sayılı İş Kanununun 38. maddesinde de Cumartesi günü ücreti düzenlendiği gibi yasanın 42. maddesinde de genel tatil günü ücretinin hangi günler için ödeneceği belirtilmektedir. Bütün bu yasal düzenlemeler karşısında son günü Cumaya gelen tatil gününü takip eden Cumartesi gününün de genel tatil günü olarak kabul edilmesi mümkün olamayacağından, usul ve yasaya aykırı olarak verilmiş olan mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.
Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 9.10.2003 gününde oybirliği ile karar verildi.”
