- doğum borçlanması, kadınlara ne kadar erken emeklilik imkanı sağlar? - Erken emekli olmak isteyen kadınlar, doğum borçlanmasıyla ne kadar gün kazanabilir? Sigortalıların erken emekli olabilmelerinde, ‘borçlanma’ olarak bilinen eksik günlerin primlerinin ödenerek sigorta gün sayısına dahil edilmesi önemli bir yer tutmaktadır. Sigortalılıkların askıda olduğu dönemin prim gününe sayılabilmesi için, borçlanma imkânı getirilmiştir.
Sigortalıların borçlanabileceği süreler, 5510 sayılı Kanunun 41. maddesinde tek tek sayılarak belirlenmiştir. Bunlar;
• Ücretsiz doğum süreleri,
• Analık izni süreleri,
• Doğumdan sonra geçen süreler,
• Askerlik süreleri,
• Aylıksız izin süreleri,
• Doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri,
• Avukatlık staj süreleri,
• Tutuklulukta veya gözaltında geçen süreler,
• Grev ve lokavtta geçen süreler,
• Hekimlerin fahrî asistanlıkta geçen süreleri ve
• Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden aybaşına kadar açıkta geçirdikleri sürelerdir. Söz konusu borçlanma türlerinin bazıları 4/1-a, 4/1-b, 4/1-c sigortalıları için uygulanmakta ve bazıları da müşterek olarak her üç sigortalılık hali için geçerli olabilmektedir. Bu yazımızda, en çok bilinen ve en fazla sigorta günü kazandıran borçlanma türlerinin başında gelen, Doğum Borçlanmasını ele alacağız. Doğum borçlanması, sosyal güvenlik sistemindeki nispeten yeni uygulamalardan biridir.Bilindiği üzere, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 2008 yılı Ekim ayı başı doğum borçlanması hayatımıza girmiştir.Doğuma dayalı borçlanma ile doğum nedeniyle çalıştığı işinden ayrılmak zorunda kalan kadın sigortalılara doğumdan sonra sigortasız geçirdikleri belli süreleri borçlanarak hizmet olarak değerlenme imkânı sağlanmıştır.Buna göre; doğum yaptığı için iş hayatına ara vermek zorunda olan kadın işçilere, 3 çocukla sınırlı olmak üzere, her çocuk için 2 yıl (720 gün) borçlanma hakkı tanınmıştır. Dolayısıyla toplamda 6 yıl ve 2160 gün borçlanma hakkı söz konusudur. Doğum borçlanması yapılan süreler (2160 gün) prim ödeme gün sayısına ilave edilir. Ancak doğum borçlanması, sigortalının yalnızca sigorta başlangıç tarihinden sonraki doğumları için geçerlidir. Yani ilk sigortalılık tarihinden önceki doğumlar için borçlanma hakkı yoktur.Ayrıca doğum yaptıktan sonraki iki yıllık sürede çalışmamış veya prim ödememiş olunması gerekir. Çocuğun sağ doğmuş ve yaşamış olması da diğer bir şarttır. Örneğin doğumu takip eden 2 yılı tamamlamadan vefat eden çocuk için, hayatta kaldığı süre borçlanılır.Doğum borçlanması, askerlik borçlanmasından farklı olarak sigortalılık tarihini geriye götürmez. Yalnızca erken emeklilik için ihtiyaç duyulan prim gün sayısına katkı yapar. Doğum borçlanması, emeklilik için prim gününe ihtiyaç duyan annelerin imdadına yetişecek bir düzenlemedir.Diğer önemli bir detay ise, normal sigortalılık için başlangıç kabul edilmeyen staj sigortasının doğum borçlanması için sigortalılık başlangıcı kabul edilmesidir. Bir diğer ifade ile staj sigortası bulunan kadınlar, bu tarihten sonraki doğumlarını borçlanabilmektedir. Doğuma dayalı borçlanmada aşağıdaki alternatifli doğum olayları için de sigortalı kadının borçlanma imkânı bulunmaktadır:• Kadın sigortalının doğumdan sonra 2 yıl ve daha az bir süreyi çalışmadan geçirmiş
ise bu süreler,
• Sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra ilk doğumunu yapan ve 2 yıllık süre dolmadan ve sigortalı olarak tekrar çalışmaya başlamadan 2. doğumunu yapan kadın sigortalı, ilk doğumdan 2. doğuma kadar geçen süre ile 2. doğum için borçlanabileceği 2 yıllık sürenin toplamı kadar geçen süreyi borçlanabilir. Öte yandan kadın sigortalıların doğum sonrası borçlanma yapabilmeleri için, doğum olayının ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladıkları tarihten sonra meydana gelmiş olması gerekmektedir. Sigortalı kadının, doğum tarihinden sonra 2 yıllık süreyi geçmemek kaydıyla borçlanabilmesi için, hizmet akdine istinaden işyerinde çalışmaması ve çocuğunun yaşaması şartlarının dışında, başkaca bir şart aranmaz.
SGK Dünyası
Sigortalıların borçlanabileceği süreler, 5510 sayılı Kanunun 41. maddesinde tek tek sayılarak belirlenmiştir. Bunlar;
• Ücretsiz doğum süreleri,
• Analık izni süreleri,
• Doğumdan sonra geçen süreler,
• Askerlik süreleri,
• Aylıksız izin süreleri,
• Doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri,
• Avukatlık staj süreleri,
• Tutuklulukta veya gözaltında geçen süreler,
• Grev ve lokavtta geçen süreler,
• Hekimlerin fahrî asistanlıkta geçen süreleri ve
• Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden aybaşına kadar açıkta geçirdikleri sürelerdir. Söz konusu borçlanma türlerinin bazıları 4/1-a, 4/1-b, 4/1-c sigortalıları için uygulanmakta ve bazıları da müşterek olarak her üç sigortalılık hali için geçerli olabilmektedir. Bu yazımızda, en çok bilinen ve en fazla sigorta günü kazandıran borçlanma türlerinin başında gelen, Doğum Borçlanmasını ele alacağız. Doğum borçlanması, sosyal güvenlik sistemindeki nispeten yeni uygulamalardan biridir.Bilindiği üzere, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 2008 yılı Ekim ayı başı doğum borçlanması hayatımıza girmiştir.Doğuma dayalı borçlanma ile doğum nedeniyle çalıştığı işinden ayrılmak zorunda kalan kadın sigortalılara doğumdan sonra sigortasız geçirdikleri belli süreleri borçlanarak hizmet olarak değerlenme imkânı sağlanmıştır.Buna göre; doğum yaptığı için iş hayatına ara vermek zorunda olan kadın işçilere, 3 çocukla sınırlı olmak üzere, her çocuk için 2 yıl (720 gün) borçlanma hakkı tanınmıştır. Dolayısıyla toplamda 6 yıl ve 2160 gün borçlanma hakkı söz konusudur. Doğum borçlanması yapılan süreler (2160 gün) prim ödeme gün sayısına ilave edilir. Ancak doğum borçlanması, sigortalının yalnızca sigorta başlangıç tarihinden sonraki doğumları için geçerlidir. Yani ilk sigortalılık tarihinden önceki doğumlar için borçlanma hakkı yoktur.Ayrıca doğum yaptıktan sonraki iki yıllık sürede çalışmamış veya prim ödememiş olunması gerekir. Çocuğun sağ doğmuş ve yaşamış olması da diğer bir şarttır. Örneğin doğumu takip eden 2 yılı tamamlamadan vefat eden çocuk için, hayatta kaldığı süre borçlanılır.Doğum borçlanması, askerlik borçlanmasından farklı olarak sigortalılık tarihini geriye götürmez. Yalnızca erken emeklilik için ihtiyaç duyulan prim gün sayısına katkı yapar. Doğum borçlanması, emeklilik için prim gününe ihtiyaç duyan annelerin imdadına yetişecek bir düzenlemedir.Diğer önemli bir detay ise, normal sigortalılık için başlangıç kabul edilmeyen staj sigortasının doğum borçlanması için sigortalılık başlangıcı kabul edilmesidir. Bir diğer ifade ile staj sigortası bulunan kadınlar, bu tarihten sonraki doğumlarını borçlanabilmektedir. Doğuma dayalı borçlanmada aşağıdaki alternatifli doğum olayları için de sigortalı kadının borçlanma imkânı bulunmaktadır:• Kadın sigortalının doğumdan sonra 2 yıl ve daha az bir süreyi çalışmadan geçirmiş
ise bu süreler,
• Sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra ilk doğumunu yapan ve 2 yıllık süre dolmadan ve sigortalı olarak tekrar çalışmaya başlamadan 2. doğumunu yapan kadın sigortalı, ilk doğumdan 2. doğuma kadar geçen süre ile 2. doğum için borçlanabileceği 2 yıllık sürenin toplamı kadar geçen süreyi borçlanabilir. Öte yandan kadın sigortalıların doğum sonrası borçlanma yapabilmeleri için, doğum olayının ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladıkları tarihten sonra meydana gelmiş olması gerekmektedir. Sigortalı kadının, doğum tarihinden sonra 2 yıllık süreyi geçmemek kaydıyla borçlanabilmesi için, hizmet akdine istinaden işyerinde çalışmaması ve çocuğunun yaşaması şartlarının dışında, başkaca bir şart aranmaz.
SGK Dünyası